Bosverjonging
Een goed begin is het halve werk, zo ook in bosbeheer. Alles start met voldoende kwalitatieve verjonging van de gewenste boomsoorten. Om kwaliteitshout te krijgen is het daarnaast van cruciaal belang om de verjonging tijdens de eerste jaren goed op te volgen en te verzorgen.
Groepsgewijze aanplant
Bij onvoldoende kwalitatieve natuurlijke verjonging is aanplanten aangewezen. Binnen eco2eco experimenteerden we met innovatieve methodes van aanplanten voor een kostenefficiënte bosverjonging. Via groepsgewijze aanplantingen, ook wel kloempen genoemd, is het mogelijk op een efficiënte manier voldoende kwalitatieve verjonging te krijgen. Een kloemp is een pleksgewijze verjonging waarbij we 5 tot 40 boompjes groepsgewijs aanplanten of die bestaat uit natuurlijke verjonging. Van elke kloemp selecteren we op termijn de mooiste boom, die het kwaliteitshout gaat leveren. Om spontane verjonging aan te moedigen laten we tussen de kloempen ruimte voor natuurlijke bosontwikkeling.
Soortenkeuze en bodemverbetering
Daarnaast plantten we diverse soorten, met name opvolgersoorten, die vaak niet in het bos voorkomen (esdoorn, linde, hazelaar, haagbeuk, kers). Al deze soorten hebben bladeren rijk aan nutriënten. Door het strooisel zorgen ze naar verwachting voor verbetering van de bosbodem, hierdoor versnelt de natuurlijke ontwikkeling van het bos richting meer structuurrijk en soortenrijk bos. De grootte van de kloempen, de soorten en het effect op de bodem van deze aanplant zijn nauwkeurig bekeken tijdens het project en ook nu nog, terwijl het project al afgerond is. Naast de soortenkeuze was er ook aandacht voor de genetische diversiteit binnen de kloempen. Na onderzoek van INBO blijkt dat bij de omvorming van dennenaanplanten naar een meer divers bos het zinvoller is om meerdere kloempen aan te planten met genetisch divers materiaal van een beperkt aantal voor het bos nieuwe boomsoorten. Het blijkt minder effectief te zijn om een zo hoog mogelijke soortendiversiteit nastreven waarbij van sommige soorten maar een beperkt aantal individuen worden aangeplant.
Bosplantsoen
Een belangrijk aspect bij aanplanten is het gebruik van goed plantsoen. Hiervoor zijn de partners binnen eco2eco nagegaan welk uitgangsmateriaal optimaal is voor het ontwikkelen van kwaliteitshout (soorten, herkomsten, kwaliteit, plugplantsoen; meer over plugplantsoen klik hier).
Op verschillende plaatsen hebben de bosbeheerders bij de aanplant geëxperimenteerd met startbemesting en bodemverbeteringsmiddelen. Het doel daarvan was de uitval op onze zandige gronden te verminderen, de bodem te verbeteren en de eerste groei te stimuleren en dus uitval te verminderen. Denk aan toevoeging van steenmeel, mycorrhiza en gelkorrels om de watervoorziening voor de bomen te verbeteren.
Wilddruk
Een laatste aspect met een grote impact op bosverjonging is wilddruk. In eco2eco hebben we experimenteel bekeken welke wildbescherming effectief is en uiteraard kostenefficiënt. We keken naar collectieve en individuele wildbescherming. Enkele manieren die we onder de loep namen zijn bamboestokken, stachelbaume (ijzerboom), het veel gebruikte schildertape en wobra maar ook verschillende soorten kokers (rond, vierkant, afbreekbaar). Ook keken we naar gebruiksgemak en duurzaamheid van de verschillende typen, bijvoorbeeld of ze makkelijk herbruikbaar zijn.
Verjongen onder scherm
Voor een duurzame en adaptieve houtproductie met een boomgericht beheer zoals QD is kwalitatief verjongen onder scherm van groot belang. Bosverjonging onder scherm bij een optimale lichtkwaliteit, is in het huidig bosbeheer nog weinig gekend. Eco2eco geeft antwoorden op allerlei vragen rond verjonging onder scherm en geeft bosbeheerders “tips and tricks” mee om hier zelf mee aan de slag te gaan.
Handleiding
De leerpunten uit de experimenten in eco2eco zijn uiteindelijk samengevat in een praktische handleiding voor bosbeheerders. Bosbeheerders krijgen zo handige tips om te komen tot kwalitatieve verjonging voor het bekomen van kwaliteitshout.
